Wady zgryzu, a postawa ciała

Pośród innych poważnych chorób , wady postawy stają się chorobą cywilizacyjną naszych czasów. Biorą się one często z utrwalanych latami złych wzorców postawy, na które niewiele osób na codzień zwraca uwagę lub co gorsza, nie jest ich świadoma. Rozpoczynając pozycją podczas snu, poprzez podnoszenie ciężkich zakupów, pozycję przyjmowaną w pracy, w czasie wypoczynku lub w trakcie używania komputera czy telefonu komórkowego. Modulowana może być między innymi porą dnia, zmęczeniem oraz wiekiem. I tu odnosząc się do stwierdzenia, które mówi, iż 95% ludzi ma w swoim ciele oznaki niesymetryczności. Mogą one powodować nadwyrężenia poszczególnych części układu szkieletowo-mięśniowego, a wtedy dodatkowo łącząc je z przeciążeniami wynikającymi z nieprawidłowego wzorca postawy, mamy gotowy przepis doskonały na różnorodne zwyrodnienia, bóle kręgosłupa, głowy a także co może być zaskakujące , wad zgryzu oraz problemów dotyczących jamy ustnej i zabójczo pięknego uśmiechu.

Wizualizacja wad zgryzu, kolejno I , II i III klasa szkieletowa

Hipoteza o wpływie wzorca postawy ciała a w szczególności pozycji głowy na zgryz i narząd żucia jest już dyskutowana od wielu lat. W ostatnim czasie po wielu przeprowadzonych w tej dziedzinie badaniach zyskuje ona coraz szersze grono zwolenników.

Wady postawy powodują nieprawidłowe działanie całego ciała. W ludzkim organizmie, jeśli któryś z elementów , odchodzi od prawidłowego ułożenia, będzie to skutkowało negatywną w skutkach adaptacją w innej jego części tak, aby mógł on nadal wykonywać swoją funkcję.

Dlaczego ta wiedza jest tak ważna z perspektywy naszego uśmiechu?

Ponieważ na utrzymanie pozycji stojącej z elegancko wyprostowaną głową oraz kuszącą sylwetką mają wpływ mięśnie przyczepiające się do żuchwy ( dolnej szczęki).
Idąc tym tropem pozycja głowy i szyi wpływa na prawidłowe ułożenie żuchwy, a to ustawienie gdy jest nieodpowiednie może rodzić już problem natury estetycznej.

Sylwetka pochylona do przodu, często z zapadniętą klatką piersiową, wydłużoną w przód szyją i tym samym głową odchyloną w tył prowadzić będzie do cofnięcia się żuchwy i w konsekwencji w czasie fazy wzrostu może prowadzić do powstanie wady klasy II lub jej większego zaawansowania.
Jednoczenie wzorzec postawy z nadmiernie odchyloną głową i zmniejszoną lordozą szyjną może być związany z wadami klasy III czyli wysuniętą do przodu żuchwą. Dowiedziono, iż zarówno błędny wzorzec postawy może wpływać na występowanie nieprawidłowości w obrębie narządu żucia , jak i wady zgryzu mogą sprzyjać powstawaniu problemów posturalnych.
Dlatego dążenie od najmłodszych lat do zbalansowanej, prostej i symetrycznej postawy ciała powinno być priorytetem w profilaktyce zaburzeń rozwojowych u dzieci.

Według jednego z artykułów przytaczających badania przeprowadzone na grupie osób z wadą zgryzu, 90 % z nich miało również wadę postawy.

Rycina przedstawia możliwą korelacje pomiędzy wzorcem postawy a wadami zgryzu.

Żeby nie być gołosłownym, proponuje wykonać tu małe doświadczenie, tak aby każdy mógł przekonać się i poczuć na sobie jak może zmieniać się ułożenie naszej szyi, głowy i żuchwy w stosunku do siebie. Proszę usiąść, wyprostować się i oprzeć obie stopy o ziemię Następnie pochylić głowę maksymalnie do przodu, kierując podbródek w stronę klatki piersiowej. Proszę pozostać w tej pozycji 5 sekundy i następnie odchylić głowę do tyłu.I również odczekać 5 sekund. Efekt będzie najlepiej odczuwalny gdy powtórzy się powyższe ruchy kilka razy. Czy czujecie Państwo jak zmienia się pozycja żuchwy? Jak przemieszcza się do tyłu przy odchylonej głowie i jak wraca i ślizga się do przodu przy pochylonej w kierunku mostka i klatki piersiowej ? O podobnym, jednym z możliwych mechanizmów powstawania i utrwalania błędnych wzorców postawy oraz wad zgryzu mówimy w powyższych przypadkach.

Rycina przedstawia profile twarzy najczęściej występujące przy danej wadach zgryzu klasy II i III oraz profil prawdidłowy przy braku wady w klasie I

W tym momencie jak już uzmysłowiliśmy sobie jak wiele zależy od umiejscowienia w przestrzeni wyłania nam się wyraźne powiązanie. Żuchwa zanadto cofnięta jak w przypadku widocznym w profilu twarzy z wadą klasy II szkieletowej ( 1 twarz ) wygląda na za mała w stosunku do twarzy, a profil odbiega od pożądanego idealnego charakterystycznego dla twarzy gwiazd Hollywood. Natomiast żuchwa wysunięta zbyt do przodu ( 3 twarz) gdzie zęby dolne znajdują się przed przednimi nadaje osobie wizje zdecydowanie mocnego charakteru, niekiedy z sukcesem maskowana jest przez mężczyzn bujniejszym zarostem czy wąsami.
Zdecydowanie profil taki jak prezentowany jest na rycinie jako twarz środkowa, to ten należący do potencjalnej Miss czy Mistera Universe tudzież miłosnego obiektu westchnień wszelakich Pań i Panów.
Ponadto co jest istotne postawa ciała, ustawienie głowy jest wyrazem naszego stanu fizycznego i psychicznego, łatwo przez to rozpoznawalnego dla naszego otoczenia.
Zrozumiałe jest teraz, iż żeby być posiadaczem naturalnego pięknego uśmiechu oraz atrakcyjnej bijącej pewnością siebie i sukcesem sylwetki czas zacząć analizować postawę swoją i zapobiegawczo swoich bliskich.

Kolejną niezwykle istotną sprawą jest ułożenie pierwszych dwóch kręgów szyjnych, jakże często pomijanych w diagnostyce i fizjoterapii. Jeśli ktoś uskarża się na notoryczne bóle głowy, szyi czy twarzy może to mieć swoje źródło w przesuniętych lub zrotowanych kręgach szyjnych C1 lub C2 albo obu na raz. Ich nieprawidłowa pozycja będzie widoczna na przykład jako przechylenie głowy lub asymetria na twarzy w której jeden kącik oka i kącik ust jednocześnie po tej samej stronie będzie widocznie wyżej niż oba po przeciwnej.
Również zbyt blisko siebie ustawione powyższe kręgi oraz w niewystarczającej odległości od podstawy czaszki mogą powodować dolegliwości bólowe głowy, poprzez ucisk okolicznych struktur na włókna nerwowe unerwiające dany region.
Wtedy wiemy, że konieczna jest pogłębiona diagnostyka radiologiczna w kierunku problemów w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Udowodniono również korelację pomiędzy stłoczeniem czyli brakiem miejsca na wszystkie przednie zęby dolne i górne tak aby zmieściły się w idealnym łuku, a ułożeniem czaszki w stosunku do odcinka szyjnego kręgosłupa.
Efektem nieprawidłowych sił działających w obrębie jamy ustnej może być oprócz wady zgryzu także patologiczne nadmierne ścieranie się zębów lub problemy periodontologiczne z dziąsłami.
Zauważanie takich mankamentów we wzorcu postawy ciała i uzębieniu jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży gdy możliwości sterowania wzrostem jest jeszcze możliwa i przez to leczenie może być efektywniejsze i szybsze. Jednakże nie można ich również lekceważyć u osób dorosłych ,ponieważ zaniedbane w przyszłości może to doprowadzić do zaburzeń w zgryzie, stawie skroniowo-żuchwowym lub przykrych dolegliwości bólowych ze zmienionych toczącym się patologicznym procesem tkanek w obrębie których doszło do nieprawidłowości.

Warto by zadać pytanie, skąd biorą się tak liczne asymetrie w naszych czaszkach i twarzach? Odpowiedź można by powiedzieć wyssaliśmy już z mlekiem matki, a dokładniej mogły powstać gdy byliśmy jeszcze w jej łonie. Obserwacje dowodzą, iż dzieci rozwijające się w asymetrycznych miednicach ich matek są tym samym asymetrycznie ułożone i mogą rozwinąć asymetrie czaszki, twarzy i wyrostków zębodołowych. Czy zastanawiało Was kiedyś dlaczego przy odruchowym krzyżowaniu rąk lub siadaniu po turecku zawsze podświadomie wybieracie tą samą stronę ? To również bierze swój początek w życiu płodowym, gdy dziecko rośnie zabierając coraz więcej miejsca, aż w końcu musi ułożyć siebie i swoje kończyny w taki sposób i taką stronę, żeby zmieścić się w dostępnej przestrzeni. I ten sposób układania będzie towarzyszył nam juz przez całe życie. Również sposób i przebieg porodu jest istotnym czynnikiem wpływającym później na możliwe przemieszenia kręgów szyjnych a w dalszej konsekwencji powstawania wad zgryzu.

Rycina przedstawia przykładowe zniekształcenia główek noworodków

Zdjęcie przedstawia ułożenie główki dziecka w łonie matki tuż przed porodem.

Bogatsi o wiedzę i przeżyte doświadczenie czujemy, że rozwiązanie powinno obejmować nie jedno uniwersalne rozwiązanie a być połączeniem wielu dziedzin. Każde wdrażane leczenie powinno być zawsze poprzedzone dokładną diagnostyką problemu oraz próbą odnalezienia przyczyny powstałych zaburzeń.
Istotne informacje dotyczące powodów powstania wad czy to postawy czy zgryzu ujawniają się już często podczas przeprowadzania wnikliwego wywiadu z pacjentem.
W przypadku problemów z kręgosłupem dodatkowo konieczne może być wykonanie badania radiologicznego kręgosłupa, badanie rezonansu magnetycznego oraz każdorazowo kliniczna ocena zaistniałych zmian odstępujących od przyjętej normy.
Nie ocenione jest również badanie poprzez dotyk i palpację.

Na podstawie powyższych badań lekarz, osteopata czy fizjoterapeuta będzie w stanie przewidzieć możliwość progresji schorzenia oraz dobrać metodę pracy z ciałem i zalecić zestaw ćwiczeń. Niezwykle istotna jest regularna aktywność fizyczna, bardzo często pozwala zniwelować skutki codziennych drobnych zaniedbań postrualnych lub przyspieszyć powrót do zdrowia. Bardzo skuteczną metodą przywracania zdrowia układowi szkieletowo-mięśniowemu są zabiegi z zakresu osteopatii, fijozterapi czy integracji strukturalnej KMI. Ta ostatnia jest na przykład oparta na analizie posturalnej oraz funkcjonalnej całego organizmu. Kierując się tu zasada : „Bene dignoscitur, bene curatur„ – dobra diagnostyka podstawa dobrego leczenia, integracja strukturalna jest skuteczna w określaniu pierwotnej przyczyny problemu a tym samym usuwaniu występującego bólu i nieprawidłowości. Na jej kanwie powstała ZOGA będąca odpowiedzią na ogromne zapotrzebowanie na leczniczą aktywność fizyczną dla ludzi w każdym wieku i niezależnie od wytrenowania i gibkości ciała.
Powyżej podane metody sa jednymi z wielu odnoszących się do pracy z ciałem, ważne jest żeby poznać ograniczenia własnego organizmu i wraz z terapeutą dobrać indywidualnie jak powinien przebiegać trening.

Natomiast co się tyczy leczenia ortodontycznego wad zgryzu, to z nielicznymi wyjątkami możliwe jest ono do wykonania praktycznie w każdym momencie życia. Najbardziej efektywne oraz można powiedzie, że koniecznie do zastosowania jako profilaktyka możliwych przyszłych zaburzeń jest w dzieciństwie i wieku młodzieńczym.
Przyczyn powstanie zaburzeń w jamie ustnej dotyczących zgryzu może być wiele, miedzy innymi od czynników genetycznych rozpoczynając , poprzez urazy po nieprawidłowe nawyki jak złe wzorce postawy, oddychanie przez usta, zła pozycja i funkcja języka a także parafunkcje u dzieci takie jak ssanie kciuka czy gryzienie przedmiotów.

Leczenie ortodontyczne wad zgryzu może być przeprowadzone za pomocą wyjmowanych aparatów ruchomych, aparatów stałych przyklejonych do zębów na czas leczenia oraz w przypadku niewielkich korekt zgryzu przezroczystych estetycznych nakładek na same zęby noszonych przez większą część dnia.
Czas trwania leczenia jego zakres i dobór aparatu uwarunkowany jest zaawansowaniem wady, a także preferencjami pacjenta.
Na co warto zwrócić uwagę przed podjęciem leczenia, to oprócz wykonania zdjęć radiologicznych, modeli zgryzu oraz badania stawów skroniowo-żuchwowych w kierunku występujących lub rozpoczynających się w ich obrębie patologii, to konsultacja u np. posturologa, fizjoterapeuty zajmującego się leczeniem kręgosłupa bądź osteopaty, w celu różnicowania czy problemy dające o sobie znać w postaci problemów w obrębie narządu żucia, bólów i zawrotów głowy, sztywnienia odcinka szyjnego kręgosłupa lub np. drętwienia palców dłoni nie bierze się z problemów na poziomie kręgów szyjnych ze szczególnym naciskiem na pierwsze kręgi szyjne i ich połączenie z czaszką.
A to jak już wiemy, może wynikać na przykład z notorycznie powtarzanego, przybieranego przez dłuższy czas błędnego wzorca postawy lub mieć swój początek w jamie ustnej.

I tak właśnie błędne koło wzorca postawy i występujących wad zgryzu często się zamyka. Dlatego też tylko holistyczne podejście do pacjenta i jego problemu daje szanse na wyjście z niego i utrzymanie długotrwałego i satysfakcjonującego efektu.

Lekarz dentysta Magda Chylińska