Uwolnij zatoki i weź głęboki oddech

Oddychanie przez nos ma kluczowe znaczenie dla zdrowia człowieka, naszych zębów, płuc i mózgu. Ludzie od urodzenia są zaprojektowani do oddychania przez nos. W ten sposób ewoluowaliśmy i istnieją powody, dla których naturalnie oddychamy przez nos. Oddychanie przez nos zapewnia organizmowi o wiele więcej korzyści niż oddychanie przez usta.
Kiedy jesteśmy noworodkami, prawie cały czas wdychamy i wydychamy przez nos. Jest to związane z konfiguracją naszych gardeł, dzięki czemu możemy jednocześnie oddychać i ssać bez zadławienia się. Jest to mechanizm konieczny do przetrwania.

Nasze nosy i znajdujące się obok nich zatoki, pełnią wyjątkowe funkcje polegające na odpowiedniej „obróbce” i przygotowaniu dla oskrzeli i płuc wdychanego powietrza. Tych funkcji nie są w stanie spełniać nasze usta – jeśli ktoś notorycznie oddycha przez usta, pozbawiony jest tych wszystkich korzyści.

Kontrola temperatury.
Twoje płuca nie są wielkimi fanami powietrza, które jest zbyt gorące lub zimne. O ile nie masz przeszkody (takiej jak skrzywiona przegroda lub przewlekły nieżyt nosa), twoje kanały nosowe będą ogrzewać (a czasami chłodzić, gdy to konieczne) powietrze do płuc. Twoje usta nie mają na to sposobu. Na przykład biegacze zimą, którzy oddychają głęboko przez nos, otrzymują ogrzane powietrze bez powodowania chłodu w płucach, sytuacja wygląda wprost przeciwieństwie u tych, którzy oddychają ustami – może się to skończyć podrażnieniem gardła lub oskrzeli.

Filtracja.
Rzęski w przewodzie nosowym i zatokach przynosowych odfiltrowują zanieczyszczenia i toksyny znajdujące się w powietrzu i wysyłają je bezpośrednio do gardła, a nie do płuc. (może nie smacznie, ale celowo lepiej w żołądku niż gdziekolwiek indziej). Oddychając przez usta wysyłasz wszystko, co znajduje się w powietrzu bezpośrednio do płuc.

Nawilżanie.
Kanały w nosie są specjalnie zaprojektowane do nawilżania powietrza, którym oddychasz. Czy kiedykolwiek budziłeś się po niespokojnym śnie z suchością w ustach lub bólem gardła? Są szanse, że oddychałeś przez usta i nie uzyskałeś efektu nawilżającego, który jest charakterystyczny przy oddychaniu przez nos

Zapach.
Używanie zmysłu węchu, który może pomóc np. w wykryciu szkodliwych toksyn w powietrzu i jedzeniu.

Atrakcja.
Używanie nosa do oddychania może również zwiększyć zdolność wąchania feromonów, potu i innych zapachów, które pomogą Tobie znaleźć partnera.

Szczególnie w okresie jesienno-zimowym wiele osób cierpi na chore zatoki i ma problemy z oddychaniem przez nos.
Według medycyny chińskiej główną przyczyną przewlekłego zapalenia zatok jest nagromadzenie wilgoci – śluzu w górnych drogach oddechowych. Główną przyczyną tego stanu może być niewłaściwa dieta. To podejście ma również wspólny mianownik z poglądami zachodniej medycyny. Według niej, przyczynami zapalenia zatok mogą być :

• przewlekłe zakwaszenie organizmu ( niewłaściwa dieta)
• infekcje bakteryjne ( można pobrać wymaz lub popłuczyny z ujścia zatok i dobrać celowany antybiotyk) czy wirusowe
• uogólnione stany zapalne błon śluzowych w całym organizmie
• alergie i nie tolerancje pokarmowe ( test alergiczne)
• budowa anatomiczna sprzyjająca zaleganiu śluzu, krzywa przegroda nosa czy czynniki genetyczne np. upośledzenie możliwości ruchu rzęsek
• polipy, pogrubienie śluzówki na skutek przewlekłych ropnych zapaleń zatok ( badanie endoskopowe i zabieg FESS z pozostawieniem błony śluzowej w zatokach)
• zakażenia grzybicze ( u osób z upośledzoną odpornością czy cukrzycą)
• suche gorące powietrze, ekspozycja na dymy, nano i mikropyły i zanieczyszczenia z powietrza
• nadmierny stres
• przyczyny zębopochodne jak martwe zęby, materiały wykorzystywane do leczenia kanałowego, mikroprądy galwaniczne powstające w ustach gdy w zębach obecne są metale (np. korony, mosty, implanty metalowe, czarne plomby amalgamatowe)
• zatrucie metalami ciężkimi objawiające się w zaburzeniu funkcjonowania błon śluzowych np. na skutek występowania w jamie ustnej czarnych plomb amalgamatów.

Będąc rozsądnym, w celu wyleczenia zaplenia zatok, należałoby zająć się oceną występowania powyższych czynników.

Zatoki połączone są z często z górnymi zębami trzonowymi i częściowo przedtrzonowymi, przez co wpływają na siebie nawzajem. W organizacji somatotopowej zatoki szczękowe będą połączone z zębami, tarczycą, żołądkiem, trzustką (a więc na ich stan mają wpływ te narządy – ich dobre funkcjonowanie zapewnione bądź nie zapewnione przez np. dietę). Zatoki czołowe będą połączone z uszami, kością krzyżową, nerkami i pęcherzem.

Jedną z oznak chorób zatok szczękowych i czołowych są bóle głowy. „Zatokowe bóle głowy” mają bardzo charakterystyczne cechy:

• Ból, ucisk i pełność w policzkach, czole
• Nasilający się ból w przypadku schylania się lub kładzenia
• Zatkany nos
• Wydzielina z nosa, może spływać po tylnej ścianie gardła, powodując kaszel
• Obrzęk tkanek miękkich w okolicy oczu i pogorszenie węchu
• Zmęczenie
• Podczas chodzenia przy stąpaniu mogą pulsować górne zęby
• Uczucie bólu w zębach górnych
• Brzydki zapach z ust

Uczucie „zablokowanych” zatok wiąże się z nadmiarem śluzu np. występującego z powodu infekcji. Śluz jest normalnym i niezbędnym płynem ustrojowym, który jest wydzielany przez błony śluzowe. Do jego wielu ważnych funkcji należy m.in. zapobieganie wysychaniu tkanek. Suche zatoki nie wykazywałyby odpowiedzi immunologicznej na wychwycone ciała obce, takie jak bakterie lub alergeny. Dlatego zdrowe zatoki służą jako baza dla przeciwciał i innych enzymów zaprojektowanych do powstrzymywania niechcianych mikroorganizmów.
Jak oczyszczają się zdrowe zatoki ? Odpowiedzią są drobne włoski zwane rzęskami, które występują na powierzchni błony śluzowej wyściełającej zatoki. Rzęski poruszając się przesuwają śluz w górę, wbrew grawitacji, w kierunku ujścia zatoki szczękowej do jamy nosa. W stanach zapalnych obrzęknięta błona śluzowa nie pozwala na prawidłowe oczyszczanie zatok blokując ujście zatok, co w dalszej konsekwencji powoduje gromadzenie się śluzu, który stanowi świetną pożywkę dla wirusów oraz bakterii
Uciskanie niektórych punktów może pomóc w oczyszczeniu zatok, umożliwiając rzęskom poruszanie się i przepływ śluzu.

Czy doświadczyłeś zablokowanych zatok? Jeśli tak, wypróbuj te dwa punkty nacisku:

• Staw w pobliżu nasady nosa i oczodołu – często bolesny podczas przekrwienia. Użyj kciuków na wewnętrznym punkcie każdej brwi, na jednej linii z bokiem nosa. Naciśnij przez 30 sekund i zwolnij, powtórz, a możesz poczuć, że śluz zniknie.
• Umieść oba środkowe palce obok każdego z nozdrzy, a palce wskazujące obok nich, niżej. Naciśnij z obu stron środkowym palcem, przytrzymaj przez 30 sekund, a następnie naciśnij na palcach wskazujących przez 30 sekund.
• Powtarzaj, aż poczujesz swobodny przepływ powietrza w nozdrzach.

Jeśli ty lub członek rodziny cierpicie na przewlekły zatkany nos, nie ignoruj ​​objawów.
Pierwsze badania wiążą już przewlekłe zapalenie zatok ze zmianami w mózgu. Przewlekłe zapalenie nosa, które powoduje między innymi uporczywy zatkany nos i bóle głowy, dotyka około 11-30% dorosłych osób, szczególnie w starszych grupach wiekowych – i coraz więcej dzieci. U osób z zapaleniem zatok zauważono słabszą łączność funkcjonalną w sieci czołowo-ciemieniowej ( znana jako centralna sieć wykonawcza w mózgu).
Ten obszar mózgu jest używany do:

• rozwiązywania problemów
• wyższej łączności funkcjonalnej (związana z samoodniesieniem i wędrówką umysłu)
• zarządzania bodźcami zewnętrznymi, komunikacją i zachowaniami społecznymi

Różnice były bardziej znaczące u osób z cięższym zapaleniem zatok przynosowych. Subiektywne odczucia spadku uwagi, trudności w koncentracji lub zaburzenia snu, których doświadcza osoba z zapaleniem zatok, mogą być związane z subtelnymi zmianami w sposobie komunikowania się ze sobą obszarów mózgu kontrolujących te funkcje.

Obecne metody leczenia zapalenia zatok przynosowych bez wyeliminowania ich przyczyn mogą trwać kilka lat, a nasilenie stanu zapalnego często przebiega cyklicznie i powoduje pogrubienie błon zatok ( porównajmy to sobie do zrogowaciałej skóry – temu zjawisku będą również sprzyjać częste podrażnienia błony nosa przez np. pocieranie patyczkami do wymazów). Chociaż operacja często może pomóc, nie ma gwarancji, że objawy choroby nie wystąpią ponownie.

Dlatego przytoczymy tu sposób uczenia się oddychania przez nos, który będzie sprzyjał prawidłowemu funkcjonowaniu oraz sposoby radzenia sobie ze stanem zapalnym zatok gdy już wystąpił.

To ćwiczenie może pomóc w oczyszczeniu zablokowanego nosa:

• Weź głęboki oddech przeponowy.
• Przytrzymaj czubek nosa zamknięty i wstrzymaj oddech.
• Poczuj wzrost ciśnienia w zatokach (nagromadzony dwutlenek węgla pomaga chemicznie zmienić środowisko zatok nosowych).
• Zrób wydech i następnie od razu kontynuuj długi wydech, zanim przejdziesz do powolnego wydechu i wdechu.

Czy to ćwiczenie oczyściło twój nos?

Ponadto ulgę w zapaleniu zatok będą przynosiły:

• codzienne poranne i wieczorne inhalacje z soli fizjologicznej lub soli morskiej. Poranną inhalację dla dorosłych można wykonać wdychając opary rozgrzanej na patelni suchej gruboziarnistej soli wymieszanej z kilkoma kroplami olejków : eukaliptusowego, tymiankowego i oregano.
• w niektórych gabinetach można skorzystać z Ajurwedyjskiej metody Nasyam podawania olejków mających działanie dezynfekujące i rozkurczowe bezpośrednio do nosa.
• priorytetem jest rozrzedzenie śluzu, a na jego płynność wpływa nawodnienie organizmu – należy pić dużo ciepłej wody, odkwaszających wywarów z gotowanych warzyw, herbaty z lukrecji ( uwaga nadciśnienie), dzikiej róży, mięty, owoców czarnego bzu, ziela fiołka trójbarwnego, mięty i wzmacniających bulionów.
• dobrze wpływają kąpiele z solą ( np. 10 minutowa kąpiel z 1/2 szklanki soli magnezowej i 5 kroplami olejku z tymianku) oraz nawilżanie powietrza. Przed i po kąpielach solno- tymiankowych pamiętajmy, aby pić wodę.
• smarowanie na noc klatki piersiowej aromatycznymi balsamami (eukaliptus, oregano, mięta, cytryna, rozmaryn) aby usprawnić oddychanie oraz spanie w pozycji bardziej pionowej co ułatwi spływanie śluzu.

W trakcie leczenia zalecane jest oczyszczanie zatok z nadmiaru śluzu poprzez 2-3 x dziennie płukanie zatok np. za pomocą dzbanka Neti służący do irygacji zatok. Używa się go przechylając głowę nad zlewem pod kątem około 45 stopni, umieszczamy dzióbek najpierw w jednej dziurce nosa i delikatnie wlewamy do niej roztwór soli fizjologicznej. Płyn przepłynie przez jamę nosową i wypłynie przez drugą dziurkę. Następnie zmieniamy strony. Może również dostać się do gardła i wtedy należy go wypluć i przepłukać usta.

• wspomagająco działa akupunktura
• masaże ujścia zatok, refleksoterapia
• kolejną możliwością wsparcia w zdrowieniu jest odpowiednie żywienie mające na celu zmniejszenie wydzielania śluzu lub ułatwiające jego usuwanie. Unikajmy pokarmów śluzotwórczych jak mleko, nabiał, cukier, biała mąka. Wskazana będzie np. kasza jaglana, jagody, cebula, jajka, przyprawy jak cynamon, goździki, kardamon
• ziołowy lek sinupret lub preparaty homeopatyczne ( dobierane indywidualnie), sprawy do nosa z propolisem
• ciepłe okłady na zatoki ( np. na patelni lub w piekarniku rozgrzewamy gruboziarnistą sól i gorczycę, następnie wkładamy do woreczka/szmatki i ciepłe przykładamy do zatok, pamiętajmy aby się nie poparzyć)
• usunięcie przyczyn alergicznych np. roztoczy, drażniących środków chemicznych
• przyjmowanie pre i probiotyków ( Lactobacillus), witaminy D3, Kwercytyny ( działa antyhistaminowo), Bromelaniny ( działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, może wpływać na działanie niektórych antybiotyków i rozrzedza krew – nie wskazana przy przyjmowaniu leków rozrzedzających krew)

Zapalenia zatok ustąpią, w momencie kiedy wyeliminujemy przyczyny ich powstawiania i tym samym pozwolimy, aby tkanki same się zregenerowały i przestały produkować uciążliwy zalegający śluz. Przyczyny mogą się na siebie nakładać, ale poszerzona diagnostyka i leczenie, w szczególności stomatologiczne, może pomóc Tobie uwolnić się od zatkanego nosa. Możliwe będzie znowu swobodne oddychanie i codzienne przyjemności.

Lek.dent. Igor Dogocki – twórca konceptu Stomatologii Immunologicznej
Centrum Stomatologii Immunologicznej Bio Clinic